Η Διαταραχή Προσωπικότητας του Τύπου Συναισθηματικής Αστάθειας, πιο γνωστή ως Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder – BPD), είναι μια σοβαρή ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ασταθή συναισθήματα, έντονες διακυμάνσεις στη διάθεση, δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις, παρορμητική συμπεριφορά και έντονο φόβο εγκατάλειψης.
Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή βιώνουν συχνά έντονες και ακραίες εναλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά τους, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν από λίγες ώρες έως μερικές ημέρες. Μπορεί να αισθάνονται ευτυχία ή αυτοπεποίθηση σε μια στιγμή, και αμέσως μετά να βυθιστούν σε ακραία θλίψη, θυμό ή άγχος. Αυτές οι συναισθηματικές εναλλαγές οδηγούν σε έντονες διαπροσωπικές σχέσεις, με εναλλαγές ανάμεσα στην εξιδανίκευση ενός ατόμου και στη δαιμονοποίησή του (γνωστή ως “splitting”).
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της διαταραχής αυτής είναι ο έντονος φόβος εγκατάλειψης. Οι πάσχοντες μπορεί να αντιδρούν υπερβολικά στην πιθανότητα ότι κάποιος σημαντικός στη ζωή τους θα τους εγκαταλείψει, ακόμα κι αν δεν υπάρχει αντικειμενικός λόγος να το πιστεύουν. Αυτός ο φόβος μπορεί να τους οδηγήσει σε παρορμητικές ή επιθετικές συμπεριφορές για να αποτρέψουν την εγκατάλειψη.
Οι άνθρωποι με οριακή διαταραχή προσωπικότητας τείνουν να εμφανίζουν παρορμητικές συμπεριφορές που είναι επιβλαβείς, όπως υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καταχρήσεις ουσιών, επικίνδυνη οδήγηση ή ανεξέλεγκτες δαπάνες. Επίσης, μπορεί να έχουν επαναλαμβανόμενες αυτοκαταστροφικές τάσεις ή και αυτοτραυματισμούς, καθώς και αυτοκτονικές σκέψεις ή απόπειρες, ειδικά κατά τη διάρκεια περιόδων έντονου στρες.
Οι αιτίες της οριακής διαταραχής προσωπικότητας δεν είναι απολύτως ξεκάθαρες, αλλά θεωρείται ότι συνδέεται με μια σύνθετη αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η παιδική κακοποίηση, η παραμέληση, ή τραυματικές εμπειρίες αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της διαταραχής.
Η θεραπεία της διαταραχής αυτής περιλαμβάνει κυρίως την ψυχοθεραπεία. Η διαλεκτική-συμπεριφορική θεραπεία (Dialectical Behavior Therapy – DBT) είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις, βοηθώντας τους ασθενείς να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και τις παρορμήσεις τους. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων, όπως οι εναλλαγές της διάθεσης και το άγχος.
Με την κατάλληλη θεραπεία, οι ασθενείς με οριακή διαταραχή προσωπικότητας μπορούν να αναπτύξουν καλύτερο έλεγχο των συναισθημάτων τους και να ζήσουν πιο σταθερές και ικανοποιητικές ζωές.
